Maria Sibylla Merian & Dochters Ella Reitsma
Maria Sibylla Merian & Dochters. Vrouwenlevens tussen kunst en wetenschap, Amsterdam/Los Angeles, Waanders Uitgevers, Zwolle 2008
Maria Sibylla Merian wist als geen ander in haar tijd hoe insecten er uitzagen, zich gedroegen, met welke planten ze zich voeden en hoe ze zich in de loop van hun leven veranderen. Ze kweekte, ze observeerde, legde hun uiterlijk en gedragingen vast en schreef erover. Een volstrekt uitzonderlijke prestatie. In 1647 in Frankfurt geboren als dochter van een befaamde uitgever, graveur en chroniqueur, werkte ze met haar twee dochters 25 jaar lang in Amsterdam waar ze – internationaal gerespecteerd maar ook als wetenschapster verguisd – in 1717 stierf. Grote bewondering dwong ze af door in 1699 met haar jongste dochter Dorothea alleen naar Suriname te reizen om daar de ontwikkeling van insecten te bestuderen en vast te leggen. Dat had nog niemand vóór haar gedaan.
Ella Reitsma, met medewerking van de entomologe Sandrine Ulenberg, heeft voor het eerst een poging gedaan de handen van moeder en dochters te onderscheiden Tot nu toe werd de aandacht alleen op Maria Sibylla gericht. De auteur bracht de intellectuele scene in die tijd aan het licht waarin Maria Sibylla zich in Frankfurt, Neurenberg en Amsterdam begaf. Nieuwe verbanden werden gelegd, nieuwe voorgangers ontdekt, nieuwe tekeningen gevonden en nieuwe biografische gegevens. Het boek presenteert een vorm tussen journalistiek en wetenschap in.
Maria Sibylla Merian & Dochters, Vrouwenlevens tussen kunst en wetenschap was als tentoonstelling vanaf februari tot april 2008 in Museum Het Rembrandthuis in Amsterdam te zien. Ella Reitsma was de samensteller. Daarna reisde de tentoonstelling naar Het Getty Museum in Los Angeles. Een Engelse versie verscheen:
Maria Sibylla Merian & Daughters. Women of Art and Science, The Rembrandt House Museum/The J. Paul Getty Museum, 2008.
In de New York Review of Books – 9 april 2009 – verscheen een zeer positieve en uitgebreide recensie van Merian & Daughters. Op de cover een afbeelding van een van Merians vogeltekeningen uit de collectie van de koningin van Engeland.
Maria Sibylla tekende evenals haar dochters niet alleen de metamorfosen van insecten, ook vogels, planten en reptielen.